=> khoảng cách giữa 2 bụng sóng và 2 nút sóng liên tiếp là : lam đa/2 - Ta có : Khoảng cách giữa 1 cực đại và 1 cực tiểu là : lam đa/4 => Khoảng cách giữa 1 bụng sóng và 1 nút sóng là : lam đa/4 -Từ đó suy ra câu C đúng e nhé . - Câu A sai , vì : ta có các phần tử thuộc hai nút liên tiếp ( cùng 1 bó sóng ) thì dao động cùng tần số , ngược pha và cùng bên độ . OK E NHA !. Khoảng cách giữa một nút và một bụng sóng liên tiếp trong hiện tượng sóng dừng làA. bằng một nửa bước sóngB. bằng một bước sóngC. bằng 2 lần bước sóngD. bằng một phần tư bước sóng. 4 4.Khoảng cách giữa 2 bụng sóng liền kề - Blog của Thư; 5 5.Khoảng cách lớn nhất giữa 2 bụng sóng liên tiếp - toidap.com; 6 6.Khoảng cách giữa hai điểm bụng liên tiếp - Hàng Hiệu; 7 7.Khoảng cách giữa n nút liên tiếp hoặc n bụng liên tiếp bằng bao … 8 8.Khoảng cách giữa 2 nút và 2 bụng liên tiếp - moiday.com - Khoảng cách nút và bụng liên tiếp? 1. Các khoảng cách - Khoảng cách giữa 2 nút hoặc 2 bụng liên tiếp bằng 2 λ Năm học:2008-2009 - Điều kiện có sóng dừng trên dây có một đầu cố định, một đầu tự do? HS: - Suy nghĩ trả lời Hs: Nhận xét GV:NHận xét- kết luận HS: ghi nhớ kiến thức - Khoảng cách nút bụng liên tiếp: 4 λ 2. Điều kiện có sóng dừng Hai đầu cố định 2 k λ = l k = 1,2,3, . . . . (đứng yên). Bụng sóng cùng nút sóng là mọi điểm cố định vào không khí. - Khoảng giải pháp giữa hai bụng sóng giỏi hai nút sóng liên tục là λ /2. - Khoảng biện pháp giữa bụng sóng với nút sóng thường xuyên là λ /4. - Tại địa điểm đồ gia dụng cản cố định, sóng tới cùng sóng phản xạ ngược pha nhau. Nhận biết. Khi có sóng dừng trên một sợi dây đàn hồi thì khoảng cách giữa 2 bụng sóng liên tiếp bằng. A. 1 bước sóng. B. nửa bước sóng. C. 2 bước sóng. 2D9pB. Trong bài viết này bạn đọc cần lưu ý điều kiện để hình thành sóng dừng trên sợi dây hai đầu cố định hoặc 1 đầu cố định và 1 đầu tự do. sự khác nhau giữa số bụng sóng và nút sóng trong 2 th trên. Xác định vận tốc, ly độ, biên độ dao động điều hòa trong sóng dừng Xác định các đặc trưng của sóng dừng Xem thêm Sóng dừng LÝ THUYẾT SÓNG THUYẾT1. Các đặc điểm của sóng dừng- Sóng dừng là sóng được tạo ra do sự giao thoa của 2sóng ngược chiều thường là sóng tới và sóng phản xạtrên cùng phương truyền- Bụng sóng là những điểm dao động với biên độ cực sóng là những điểm dao động với biên độ bằng 0đứng yên. Bụng sóng và nút sóng là những điểm cố định trong không Khoảng cách giữa hai bụng sóng hay hai nút sóng liên tiếp là λ/ Khoảng cách giữa bụng sóng và nút sóng liên tiếp là λ/ Tại vị trí vật cản cố định, sóng tới và sóng phản xạ ngược pha Tại vị trí vật cản tự do, sóng tới và sóng phản xạ cùng pha- Gọi a là biên độ dao động của nguồn thì biên độ dao động của bụng là 2a, bề rộng của bụng sóng là thể bạn quan tâm2/8/2022 đến nay là bao nhiêu ngàyTrẻ em sốt bao nhiêu đó thì cho uống thuốc hạ sốt?Bao nhiêu tiền 1 tráp ăn hỏiXe máy Sirius mới giá bao nhiêu?Có bao nhiêu calo trong một quả dưa hấu?- Khoảng thời gian ngắn nhất giữa 2 lần liên tiếp để dây duỗi thẳng là t = 0, Sóng dừng được tạo bởi sự rung của nam châm điện với tần số dòng điện ƒ thì tần số sóng là Khi cho dòng điện có tần số ƒ chạy trong dây kim loại, dây kim loại được đặt giữa 2 cực của nam châm thì sóng dừng trên dây sẽ có tần số là Mọi điểm nằm giữa 2 nút liên tiếp của sóng dừng đều dao động cùng pha và có biên độ không đổi khác Mọi điểm nằm 2 bên của 1 nút của sóng dừng đều dao động ngược Sóng dừng không có sự lan truyền năng lượng và không có sự lan truyền trạng thái dao Biểu thức sóng dừng trên dây Xét sợi dây AB có chiều dài có đầu A gắn với nguồn dao động, phương trình dao động tại A là uA = acost + φ. M là 1 điểm bất kì trên AB cách A một khoảng là d. Coi a là không Trường hợp đầu B cố định. - Sóng từ A truyền tới M là uAM = acos\\omega t+\varphi -\frac{2\pi d}{\lambda }\; sóng từ A truyền tới B là uAB = acos\\omega t+\varphi -\frac{2\pi .l}{\lambda }\ - Sóng phản xạ tại B là uB = -uAB = -acos\\omega t+\varphi -\frac{2\pi .l}{\lambda }\=acos\\omega t+\varphi -\frac{2\pi .l }{\lambda }-\pi \ - Sóng phản xạ từ B truyền đến M là uBM = acos\\omega t+\varphi -\frac{2\pi .2l-d}{\lambda }-\pi \ - Phương trình sóng dừng tại M là \u_{M}=u_{AM}+u_{BM}=2asin\frac{2\pi x}{\lambda }cos\omega t+\varphi -\frac{2\pi .l}{\lambda }-\frac{\pi }{2}\Þ Biên độ sóng dừng tại M là\A=2a\left cos\frac{2\pi d-l}{\lambda }-\frac{\pi }{2} \right =2a\left cos\frac{2\pi .x}{\lambda }-\frac{\pi }{2} \right =2a\left sin\frac{2\pi .x}{\lambda } \right \ 1Với x = d l là khoảng cách từ điểm cần xét đến 1 nút nào đó của sóng dừng.B. CÁC VÍ DỤ MINH HỌAVí dụ 1 Sóng dừng xảy ra trên dây AB = 11cm với đầu B tự do, bước sóng bằng 4cm. Tính số bụng sóng và số nút sóng trên dây lúc dẫn giảiVì B tự do nên\AB=k+\frac{1}{2}\frac{\lambda }{2}\nút =bụng =k+1\\Rightarrow k=\frac{2AB}{\lambda }-\frac{1}{2}=5\ Vậy có 6 bụng và 6 dụ 2 Trên sợi dây OA dài 1,5m, đầu A cố định và đầu O dao động điều hoà có phương trình \u_{0}=5sin4\pi tcm\. Người ta đếm được từ O đến A có 5 vận tốc truyền sóng trên dâyHướng dẫn giảiVì O và A cố định nên \OA=k.\frac{\lambda }{2};nut=k+1=5\Rightarrow k=4\Leftrightarrow k.\frac{v}{2f}=k\frac{\pi v}{\omega }\\\Rightarrow v=\frac{\omega .OA}{k\pi }=\frac{4\pi .1,5}{4\pi }=1,5m/s\C. BÀI TẬP TỰ LUYỆNCâu 1 Trong thí nghiệm về sự phản xạ sóng trên vật cản cố định. Sợi dây mền AB có đầu B cố định, đầu A dao động điều hòa. Ba điểm M, N, P không phải là nút sóng, nằm trên sợi dây cách nhau MN = λ/2; MP = λ. Khi điểm M đi qua vị trí cân bằng VTCB thìA. điểm N có li độ cực đại, điểm P đi qua VTCB. B. N đi qua VTCB, điểm P có li độ cực điểm N và điểm P đi qua VTCB. D. điểm N có li độ cực tiểu, điểm P có li độ cực 2 Sóng dừng trên dây có tần số f = 20Hz và truyền đi với tốc độ 1,6m/s. Gọi N là vị trí của một nút sóng ; C và D là hai vị trí cân bằng của hai phần tử trên dây cách N lần lượt là 9 cm và 32/3 cm và ở hai bên của N. Tại thời điểm t1 li độ của phần tử tại điểm D là \\sqrt{3}\ cm. Xác định li độ của phần tử tại điểm C vào thời điểm t2 = t1 + 9/40 s A. \\sqrt{2}\cm B. \\sqrt{3}\cm C.\\sqrt{2}\ cm D. \\sqrt{3}\cmCâu 3 Một dây đàn hồi AB đầu A được rung nhờ một dụng cụ để tạo thành sóng dừng trên dây, biết Phương trình dao động tại đầu A là uA= acos100πt. Quan sát sóng dừng trên sợi dây ta thấy trên dây có những điểm không phải là điểm bụng dao động với biên độ b b¹0 cách đều nhau và cách nhau khoảng 1m. Giá trị của b và tốc truyền sóng trên sợi dây lần lượt làA. a; v = 200m/s. B. a\\sqrt{3}\; v =150m/ a\\sqrt{2}\; v = 300m/s. D. a\\sqrt{2}\; v =100m/ 4 M, N, P là 3 điểm liên tiếp nhau trên một sợi dây mang sóng dừng có cùng biên độ 4cm, dao động tại P ngược pha với dao động tại M. MN = 2NP = 20cm. Cứ sau khoảng thời gian ngắn nhất là 0,04s sợi dây lại có dạng một đoạn thẳng. Tính tốc độ dao động tại điểm bụng khi sợi dây có dạng một đoạn thẳng, cho π= A. 6,28m/s B. 62,8cm/s C. 125,7cm/s D. 3,14m/sCâu 5 Thí nghiệm sóng dừng trên một sợi dây có hai đầu cố định và chiều dài 36cm , người ta thấy có 6 điểm trên dây dao động với biên độ cực đại. Khoảng thời gian ngắn nhất giữa hai lần dây duỗi thẳng là 0,25s. Khoảng cách từ bụng sóng đến điểm gần nó nhất có biên độ bằng nửa biên độ của bụng sóng làA. 4cmB. 2cm C. 3cm D. 1cmCâu 6 Sóng dừng tạo trên một sợi dây đàn hồi có chiều dài ta thấy trên dây có những điểm dao động cách nhau l1 thì dao động với biên độ 4 cm, người ta lại thấy những điểm cứ cách nhau một khoảng l2 l2 > l1 thì các điểm đó có cùng biên độ a. Giá trị của a là C. 2\\sqrt{2}\cm Tất cả nội dung bài viết. Các em hãy xem thêm và tải file chi tiết dưới đây Tải về Luyện Bài tập trắc nghiệm môn Vật lý lớp 12 - Xem ngay Ngày soạn23102008Tiết 18BÀI TẬPA. Mơc tiªu1. Kiến thức - Củng cố, vận dung các kiến thức về sóng dừng - Đặc trưng vật lí, sinh lý của âm2. Kĩ năng- Vận dụng kiến thức giải bài tập - Rèn luyện kỹ năng giải bài tập- Rèn luyện khả năng tư duy độc lập trong giải bài tập trắc nghiệm3. Thái độNghiêm túc ,hứng thú trong học tập. PHÁP GIẢNG DẠY Luyện tậpC. CHUẨN BỊ GIÁO CỤ1. Giáo viên - Giải các bài tập sách giáo khoa, sách bài tập để tìm ra phương pháp tối ưu cho từng dạng bài tập để hướngdẫn học sinh sao cho giải nhanh, chính xác - Chuẩn bị thêm một số câu hỏi trắc nghiệm để học sinh tự rèn luyện2. Học sinh - Xem lại các kiến thức đã học về sóng dừng, đặc trưng vật lí, sinh lý của âm- Chuẩn bị các bài tập sách giáo khoa, sách bài tậpD. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 1. Ổn định lớp- kiểm tra sĩ sốLớp 12B5.......................................................................................................... Lớp 12B6..........................................................................................................Lớp 12B7..........................................................................................................2. Kiểm tra bài cũ - Sóng dừng? + Điều kiện có sóng dừng khi 2 đầu dây cố định?+ Điều kiện có sóng dừng trên dây có một đầu cố định, một đầu tự do? + Đặc trưng vật lí của âm?+ Đặc trưng sinh lý của âm?3. Nội dung bài mới vấn đềb. Triển khai bài dạyHoạt động 1 Hệ thống kiến thứcHOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG KIẾN THỨCGV Hướng dẫn HS ôn lại các kiến thức cơ bản HS- Khoảng cách hai nút liên tiếp?- Khoảng cách hai bụng liên tiếp?- Khoảng cách nút và bụng liên tiếp?1. Các khoảng cách - Khoảng cách giữa 2 nút hoặc 2 bụng liên tiếpbằng 2λNăm học2008-2009- Điều kiện có sóng dừng trên dây có một đầu cố định, một đầu tự do?HS - Suy nghĩ trả lờiHs Nhận xét GVNHận xét- kết luậnHS ghi nhớ kiến thức - Khoảng cách nút bụng liên tiếp4 λ2. Điều kiện có sóng dừng Hai đầu cố định2 kλ =l k = 1,2,3, . . . .k số bụng Số nút = k+1 Một đầu cố định, một đầu tự do2 14 kλ =+ lk= 0,1,2 ,3 . . . . . k số bụng nguyên , không kể4 λsố nút = k +1Hoạt động 2 15 phút Bài tập Tự luậnHOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG KIẾN THỨCGV Gọi HS giải các bài tập HS GiảiGV Nêu một số câu hỏi - Hai đầu cố định, l =? Khi có sóng dừng?- Tínhλ - Tính f- Dây có một đầu tự do, điều kiện có sóng dừng? - Tìmλ khi có hai nút?- Tính v? - Trên dây có thêm 1 nút, buớc sóng?- Tính tần số đao động và tần số dòng điện?- Tương tự tính các tần số khi trên dây có thêm 2 nút. -Tính các tần số khi trên dây có thêm 3 2k λ= lvới k = 1 ⇒λ = 2l = 1,2mb. k = 3 ⇒λ = 2l3 = 0,4mBài kλ =l Có 4 nút sẽ có 3 bụng k = 3⇒ λ= 2l3 = 0,8m Tần số f = vλ = 100HzBài a. Dây có một đầu tự do nên2 14 kλ =+ l- Dây có 2 nút →có một bụng k =13 4l λ= ⇒λ =1,4m⇒ vận tốc truyền sóngv = λf = 1, 0,75 = 2,1ms - Trên dây có thêm một nút k = 2Năm học2008-2009- Hai đầu dây cố định, điều kiện có sóng dừng? - Suy ra bước sóng?- Suy ra tần số dao động và tần số dòng điện?- Điều kiện có sóng dừng? - Suy ra v?- Vạn tốc âm trong khơng khí vào mức nào?Tính v ứng với k, suy luận chọn kết quả. Hs Nhận xét1 11 11 15 40,84 2,51 1, 252 lm vf Hzf fHz λλ λ= ⇒ =→ = =→ == - Trên dây có thêm hai nút k = 32 22 22 25 40,6 3,51 1,752 lm vf Hzf fHz λλ λ= ⇒= →= =→ == - Trên dây có thêm 3 nút k= 43 33 33 35 40, 47 4,51 2, 252 lm vf Hzf fHz λλ λ= ⇒= →= =→ == b. Hai đầu dây cố định2 kλ =l ⇒; 1, 2,3,...l kk λ ==2,1 21,05 12k kk kv vf kl kk ff kλ →= == =→ ==Bài Khi có sóng dừng Miệng ống là bụng, đáy ống làmột nút nên độ cao h thoã mãn2 14 21 44 17002 1 21 hk vk fhf vk kλ =+ =+ ⇒ == ++ k = 0⇒ v = 1700ms loại ví lớn hơn vận tốc âmNăm học2008-2009trong khơng khí k = 1⇒ v = 566,7 ms loạik = 2 ⇒v = 340 ms nhận k = 3⇒ v = 240 ms loại do nhỏ hơn van tốcâm trong khơng khí cố Phương pháp giải các bài tập về sóng dò Ôn tập chương -Chuẩn bị kiểm tra 1 tiết Bài 1. Cảm giác về âm phụ thuộc những yếu tố nào?A. Nguồn âm và môi trờng truyền Nguồn âm và tai ngời nghe. C. Môi trờng truyền âm và tai ngời Tai ngời nghe và giây thần kinh thị 2. Độ cao của âm phụ thuộc vào yếu tố nào của âm?A. Độ đàn hồi của nguồn âm. B. Biên độ dao động của nguồn Tần số của nguồn âm. D. Đồ thị dao động của nguồn 3. Tai con ngời có thể nghe đợc những âm có mức cờng độ âm trong khoảng nào?A. Tõ 0 dB Õn 1000 dB. B. Tõ 10 dB Õn 100 Tõ -10 dB Õn 100dB. 0 dB đến 130 dB .Bi 4. Âm cơ bản và hoạ âm bậc 2 do cùng một dây đàn phát ra có mối liên hệ với nhau nh thế nào?A. Hoạ âm có cờng độ lớn hơn cờng độ âm cơ bản. số hoạ âm bậc 2 lớn gấp dôi tần số âm cơ bản .C. Tần số âm cơ bản lớn gấp đôi tần số hoạ âm bậc 2. D. Tốc độ âm cơ bản lớn gấp đôi tốc độ hoạ âm bậc 5. Hộp cộng hởng có tác dụng gì?A. Làm tăng tần số của âm. B. Làm giảm bớt cờng độ Làm tăng cờng độ của âm. D. Làm giảm độ cao của 6. Vận tốc truyền âm trong không khí là 340ms, khoảng cách giữa hai điểm gần nhau nhất trên cùng một phơng truyền sóng dao động ngợc pha nhau là 0,85m. Tần số của âm làA. f = 85Hz. B. f = f = 200Hz. D. f = 7. Một sóng cơ học có tần số f = 1000Hz lan truyền trong không khí. Sóng đó đợc gọi làA. sóng siêu âm. âm. C. sóng hạ cha đủ điều kiện để kết 8. Sóng cơ học lan truyền trong không khí với cờng độ đủ lớn, tai ta có thể cảm thụ đợc sóng cơ học nào sau đây?A. Sóng cơ học có tần số 10Hz. B. Sóng cơ học có tần số Sóng cơ học có chu kỳ 2,0 às. cơ học có chu kỳ 2,0ms .Bi 9. Phát biểu nào sau đây là không đúng?A. Sóng âm là sóng cơ học có tần số nằm trong khoảng từ 16Hz đến 20kHz. B. Sóng hạ âm là sóng cơ học có tần số nhỏ hơn Sóng siêu âm là sóng cơ học có tần số lớn hơn 20kHz. âm thanh bao gồm cả sóng âm, hạ âm và siêu âm .Bài 10. Mét sãng ©m 450Hz lan trun víi vËn tốc 360ms trong không khí. Độ lệch pha giữa hai điểm cách nhau 1m trên một phơng truyền sóng làA. ϕ= 0,5 πrad. B.ϕ = 1,5π ϕ= 2,5 πrad .D. ϕ= 3,5 11. Mét sãng c¬ häc lan truyền trên sợi dây đàn hồi, trong khoảng thời gian 6s sóng truyền đợc 6m. Tốc độ truyền sóng trên dây là bao nhiêu?A. v = 1m. B. v = v = 100cms. D. v = học2008-2009π tcm, vận tốc sóng bằng 1ms. Phơng trình dao động của một điểm M trên dây cách 0một đoạn 2m là A. uM= 3,6sin πtcm. B. uM= 3,6sin πt - 2cm. 3,6sin πt - 2cm .D. uM= 3,6sin πt + 2 13. Đầu 0 của một sợi dây đàn hồi nằm ngang dao động điều hoà theo phơng thẳng đứng với biên độ 3cm với tần số 2Hz. Sau 2s sóng truyền đợc 2m. Chọn gốc thời gian là lúc điểm 0 đi qua VTCB theo chiềudơng. Li độ của điểm M cách 0 một khoảng 2m tại thời iĨm 2s lµA. xM= 0cm .B. xM= 3cm. C. xM= - 3cm. D. xM= 1,5 14. Trong mét thÝ nghiệm về giao thoa sóng trên mặt nớc, hai nguồn sóng kết hợp S1và S2dao động với tần số 15Hz. Tốc độ truyền sóng trên mặt nớc là 30cms. Với điểm M có những khoảng d1, d2nào dới đây sẽ dao động với biên độ cực đại?A. d1= 25cm và d2= 20cm. 25cm vµ d2= 21cm .C. d1= 25cm vµ d2= 22cm. D. d1= 20cm vµ d2= 15. Dùng một âm thoa có tần số rung f = 100Hz để tạo ra tại 2 điểm O1và O2trên mặt nớc hai nguồn sóng cùng biên độ, cùng pha. Biết O1O2= 3cm. Mét hƯ gỵn låi xt hiƯn gåm mét gợn thẳng và 14 gợn hypebol mỗi bên. Khoảng cách giữa hai gợn ngoài cùng đo dọc theo O1O2là 2,8cm. Tốc độ truyền sóng trên mặt nớc là bao nhiêu?A. v = 0,1ms. = 0,2ms .C. v = 0,4ms. D. v = 0, 16. Tại một điểm A nằm cách nguồn âm N nguồn điểm một khoảng NA = 1m, có mức chuyển động âm là LA= 90dB. Biết ngỡng nghe của âm đó là I = 0,1nWm2. Cờng độ của âm đó tại A là A. IA= 0,1nWm2. . IA= 0,1mWm2. 0,1Wm2. D. IA= 0, 17. Tại một điểm A nằm cách nguồn âm N nguồn điểm một khoảng NA = 1m, có mức chuyển động âm là LA= 90dB. Biết ngỡng nghe của âm đó là I = 0,1nWm2. Mức cờng độ của âm đó tại điểm B cách N một khoảng NB = 10m lµA. LB= 7B .B. LB= 7dB. C. LB= 80dB. D. LB= 18. Một sợi dây đàn hồi AB đợc căng theo phơng ngang, đầu A cố định, đầu B đợc rung nhờ một dụng cụ để tạo thành sóng dừng trên dây. Tần số rung là 100Hz và khoảng cách giữa hai nút sóng liên tiếp là l =1m. Tốc độ truyền sóng trên dây là A. 100cms;B. 50cms ;C. 75cms;D. 150cmsNăm học2008-2009Ngày soạn25102008Tiết 19KIỂM TRA MỘT TIẾTA. Mơc tiªu Trong bài viết này bạn đọc cần lưu ý điều kiện để hình thành sóng dừng trên sợi dây hai đầu cố định hoặc 1 đầu cố định và 1 đầu tự do. sự khác nhau giữa số bụng sóng và nút sóng trong 2 th trên. LÝ THUYẾT SÓNG THUYẾT1. Các đặc điểm của sóng dừng- Sóng dừng là sóng được tạo ra do sự giao thoa của 2 sóng ngược chiều thường là sóng tới và sóng phản xạtrên cùng phương truyền- Bụng sóng là những điểm dao động với biên độ cực đại. -Nút sóng là những điểm dao động với biên độ bằng 0đứng yên. Bụng sóng và nút sóng là những điểm cố định trong không Khoảng cách giữa hai bụng sóng hay hai nút sóng liên tiếp là λ / Khoảng cách giữa bụng sóng và nút sóng liên tiếp là λ / Tại vị trí vật cản cố định, sóng tới và sóng phản xạ ngược pha Tại vị trí vật cản tự do, sóng tới và sóng phản xạ cùng pha- Gọi a là biên độ dao động của nguồn thì biên độ dao động của bụng là 2a, bề rộng của bụng sóng là Khoảng thời gian ngắn nhất giữa 2 lần liên tiếp để dây duỗi thẳng là t = 0, Sóng dừng được tạo bởi sự rung của nam châm điện với tần số dòng điện ƒ thì tần số sóng là Khi cho dòng điện có tần số ƒ chạy trong dây kim loại, dây kim loại được đặt giữa 2 cực của nam châm thì sóng dừng trên dây sẽ có tần số là Mọi điểm nằm giữa 2 nút liên tiếp của sóng dừng đều dao động cùng pha và có biên độ không đổi khác Mọi điểm nằm 2 bên của 1 nút của sóng dừng đều dao động ngược Sóng dừng không có sự lan truyền năng lượng và không có sự lan truyền trạng thái dao Biểu thức sóng dừng trên dây Xét sợi dây AB có chiều dài ℓ có đầu A gắn với nguồn dao động, phương trình dao động tại A là uA = acost + φ. M là 1 điểm bất kì trên AB cách A một khoảng là d. Coi a là không Trường hợp đầu B cố định. - Sóng từ A truyền tới M là uAM = acos\\omega t+\varphi -\frac{2\pi d}{\lambda }\; sóng từ A truyền tới B là uAB = acos\\omega t+\varphi -\frac{2\pi .l}{\lambda }\ - Sóng phản xạ tại B là uB = -uAB = -acos\\omega t+\varphi -\frac{2\pi .l}{\lambda }\=acos\\omega t+\varphi -\frac{2\pi .l }{\lambda }-\pi \ - Sóng phản xạ từ B truyền đến M là uBM = acos\\omega t+\varphi -\frac{2\pi .2l-d}{\lambda }-\pi \ - Phương trình sóng dừng tại M là \u_{M}=u_{AM}+u_{BM}=2asin\frac{2\pi x}{\lambda }cos\omega t+\varphi -\frac{2\pi .l}{\lambda }-\frac{\pi }{2}\ Þ Biên độ sóng dừng tại M là\A=2a\left cos\frac{2\pi d-l}{\lambda }-\frac{\pi }{2} \right =2a\left cos\frac{2\pi .x}{\lambda }-\frac{\pi }{2} \right =2a\left sin\frac{2\pi .x}{\lambda } \right \ 1 Với x = d – l là khoảng cách từ điểm cần xét đến 1 nút nào đó của sóng dừng.B. CÁC VÍ DỤ MINH HỌAVí dụ 1 Sóng dừng xảy ra trên dây AB = 11cm với đầu B tự do, bước sóng bằng 4cm. Tính số bụng sóng và số nút sóng trên dây lúc dẫn giảiVì B tự do nên \AB=k+\frac{1}{2}\frac{\lambda }{2}\nút =bụng =k+1\\Rightarrow k=\frac{2AB}{\lambda }-\frac{1}{2}=5\ Vậy có 6 bụng và 6 dụ 2 Trên sợi dây OA dài 1,5m, đầu A cố định và đầu O dao động điều hoà có phương trình \u_{0}=5sin4\pi tcm\. Người ta đếm được từ O đến A có 5 vận tốc truyền sóng trên dâyHướng dẫn giảiVì O và A cố định nên \OA=k.\frac{\lambda }{2};nut=k+1=5\Rightarrow k=4\Leftrightarrow k.\frac{v}{2f}=k\frac{\pi v}{\omega }\ \\Rightarrow v=\frac{\omega .OA}{k\pi }=\frac{4\pi .1,5}{4\pi }=1,5m/s\C. BÀI TẬP TỰ LUYỆNCâu 1 Trong thí nghiệm về sự phản xạ sóng trên vật cản cố định. Sợi dây mền AB có đầu B cố định, đầu A dao động điều hòa. Ba điểm M, N, P không phải là nút sóng, nằm trên sợi dây cách nhau MN = λ/2; MP = λ. Khi điểm M đi qua vị trí cân bằng VTCB thìA. điểm N có li độ cực đại, điểm P đi qua VTCB. B. N đi qua VTCB, điểm P có li độ cực điểm N và điểm P đi qua VTCB. D. điểm N có li độ cực tiểu, điểm P có li độ cực 2 Sóng dừng trên dây có tần số f = 20Hz và truyền đi với tốc độ 1,6m/s. Gọi N là vị trí của một nút sóng ; C và D là hai vị trí cân bằng của hai phần tử trên dây cách N lần lượt là 9 cm và 32/3 cm và ở hai bên của N. Tại thời điểm t1 li độ của phần tử tại điểm D là –\\sqrt{3}\ cm. Xác định li độ của phần tử tại điểm C vào thời điểm t2 = t1 + 9/40 s A. – \\sqrt{2}\ cm B. – \\sqrt{3}\ cm C. \\sqrt{2}\ cm D. \\sqrt{3}\ cmCâu 3 Một dây đàn hồi AB đầu A được rung nhờ một dụng cụ để tạo thành sóng dừng trên dây, biết Phương trình dao động tại đầu A là uA= acos100πt. Quan sát sóng dừng trên sợi dây ta thấy trên dây có những điểm không phải là điểm bụng dao động với biên độ b b¹0 cách đều nhau và cách nhau khoảng 1m. Giá trị của b và tốc truyền sóng trên sợi dây lần lượt là A. a; v = 200m/s. B. a\\sqrt{3}\ ; v =150m/s. C. a\\sqrt{2}\ ; v = 300m/s. D. a\\sqrt{2}\ ; v =100m/ 4 M, N, P là 3 điểm liên tiếp nhau trên một sợi dây mang sóng dừng có cùng biên độ 4cm, dao động tại P ngược pha với dao động tại M. MN = 2NP = 20cm. Cứ sau khoảng thời gian ngắn nhất là 0,04s sợi dây lại có dạng một đoạn thẳng. Tính tốc độ dao động tại điểm bụng khi sợi dây có dạng một đoạn thẳng, cho π = A. 6,28m/s B. 62,8cm/s C. 125,7cm/s D. 3,14m/sCâu 5 Thí nghiệm sóng dừng trên một sợi dây có hai đầu cố định và chiều dài 36cm , người ta thấy có 6 điểm trên dây dao động với biên độ cực đại. Khoảng thời gian ngắn nhất giữa hai lần dây duỗi thẳng là 0,25s. Khoảng cách từ bụng sóng đến điểm gần nó nhất có biên độ bằng nửa biên độ của bụng sóng làA. 4cm B. 2cm C. 3cm D. 1cmCâu 6 Sóng dừng tạo trên một sợi dây đàn hồi có chiều dài ta thấy trên dây có những điểm dao động cách nhau l1 thì dao động với biên độ 4 cm, người ta lại thấy những điểm cứ cách nhau một khoảng l2 l2 > l1 thì các điểm đó có cùng biên độ a. Giá trị của a là C. 2\\sqrt{2}\cm Tất cả nội dung bài viết. Các em hãy xem thêm và tải file chi tiết dưới đây Luyện Bài tập trắc nghiệm môn Vật lý lớp 12 - Xem ngay >> Luyện thi TN THPT & ĐH năm 2024 trên trang trực tuyến Học mọi lúc, mọi nơi với Thầy Cô giáo giỏi, đầy đủ các khoá Nền tảng lớp 12; Luyện thi chuyên sâu; Luyện đề đủ dạng; Tổng ôn chọn lọc. Trong hệ sóng dừng trên một sợi dây, khoảng cách giữa hai bụng sóng liên tiếp bằng A. một bước sóng Đáp án chính xác phần tư bước sóng C. hai lần bước sóng. D. nửa bước sóng. Xem lời giải Trong bài viết này bạn đọc cần lưu ý điều kiện để hình thành sóng dừng trên sợi dây hai đầu cố định hoặc 1 đầu cố định và 1 đầu tự do. sự khác nhau giữa số bụng sóng và nút sóng trong 2 th trên. Xác định vận tốc, ly độ, biên độ dao động điều hòa trong sóng dừng Xác định các đặc trưng của sóng dừng Xem thêm Sóng dừng LÝ THUYẾT SÓNG THUYẾT1. Các đặc điểm của sóng dừng- Sóng dừng là sóng được tạo ra do sự giao thoa của 2sóng ngược chiều thường là sóng tới và sóng phản xạtrên cùng phương truyền- Bụng sóng là những điểm dao động với biên độ cực sóng là những điểm dao động với biên độ bằng 0đứng yên. Bụng sóng và nút sóng là những điểm cố định trong không Khoảng cách giữa hai bụng sóng hay hai nút sóng liên tiếp là λ/ Khoảng cách giữa bụng sóng và nút sóng liên tiếp là λ/ Tại vị trí vật cản cố định, sóng tới và sóng phản xạ ngược pha Tại vị trí vật cản tự do, sóng tới và sóng phản xạ cùng pha- Gọi a là biên độ dao động của nguồn thì biên độ dao động của bụng là 2a, bề rộng của bụng sóng là Khoảng thời gian ngắn nhất giữa 2 lần liên tiếp để dây duỗi thẳng là t = 0, Sóng dừng được tạo bởi sự rung của nam châm điện với tần số dòng điện ƒ thì tần số sóng là Khi cho dòng điện có tần số ƒ chạy trong dây kim loại, dây kim loại được đặt giữa 2 cực của nam châm thì sóng dừng trên dây sẽ có tần số là Mọi điểm nằm giữa 2 nút liên tiếp của sóng dừng đều dao động cùng pha và có biên độ không đổi khác Mọi điểm nằm 2 bên của 1 nút của sóng dừng đều dao động ngược Sóng dừng không có sự lan truyền năng lượng và không có sự lan truyền trạng thái dao Biểu thức sóng dừng trên dây Xét sợi dây AB có chiều dài có đầu A gắn với nguồn dao động, phương trình dao động tại A là uA = acost + φ. M là 1 điểm bất kì trên AB cách A một khoảng là d. Coi a là không Trường hợp đầu B cố định. - Sóng từ A truyền tới M là uAM = acos\\omega t+\varphi -\frac{2\pi d}{\lambda }\; sóng từ A truyền tới B là uAB = acos\\omega t+\varphi -\frac{2\pi .l}{\lambda }\ - Sóng phản xạ tại B là uB = -uAB = -acos\\omega t+\varphi -\frac{2\pi .l}{\lambda }\=acos\\omega t+\varphi -\frac{2\pi .l }{\lambda }-\pi \ - Sóng phản xạ từ B truyền đến M là uBM = acos\\omega t+\varphi -\frac{2\pi .2l-d}{\lambda }-\pi \ - Phương trình sóng dừng tại M là \u_{M}=u_{AM}+u_{BM}=2asin\frac{2\pi x}{\lambda }cos\omega t+\varphi -\frac{2\pi .l}{\lambda }-\frac{\pi }{2}\Þ Biên độ sóng dừng tại M là\A=2a\left cos\frac{2\pi d-l}{\lambda }-\frac{\pi }{2} \right =2a\left cos\frac{2\pi .x}{\lambda }-\frac{\pi }{2} \right =2a\left sin\frac{2\pi .x}{\lambda } \right \ 1Với x = d l là khoảng cách từ điểm cần xét đến 1 nút nào đó của sóng dừng.B. CÁC VÍ DỤ MINH HỌAVí dụ 1 Sóng dừng xảy ra trên dây AB = 11cm với đầu B tự do, bước sóng bằng 4cm. Tính số bụng sóng và số nút sóng trên dây lúc dẫn giảiVì B tự do nên\AB=k+\frac{1}{2}\frac{\lambda }{2}\nút =bụng =k+1\\Rightarrow k=\frac{2AB}{\lambda }-\frac{1}{2}=5\ Vậy có 6 bụng và 6 dụ 2 Trên sợi dây OA dài 1,5m, đầu A cố định và đầu O dao động điều hoà có phương trình \u_{0}=5sin4\pi tcm\. Người ta đếm được từ O đến A có 5 vận tốc truyền sóng trên dâyHướng dẫn giảiVì O và A cố định nên \OA=k.\frac{\lambda }{2};nut=k+1=5\Rightarrow k=4\Leftrightarrow k.\frac{v}{2f}=k\frac{\pi v}{\omega }\\\Rightarrow v=\frac{\omega .OA}{k\pi }=\frac{4\pi .1,5}{4\pi }=1,5m/s\C. BÀI TẬP TỰ LUYỆNCâu 1 Trong thí nghiệm về sự phản xạ sóng trên vật cản cố định. Sợi dây mền AB có đầu B cố định, đầu A dao động điều hòa. Ba điểm M, N, P không phải là nút sóng, nằm trên sợi dây cách nhau MN = λ/2; MP = λ. Khi điểm M đi qua vị trí cân bằng VTCB thìA. điểm N có li độ cực đại, điểm P đi qua VTCB. B. N đi qua VTCB, điểm P có li độ cực điểm N và điểm P đi qua VTCB. D. điểm N có li độ cực tiểu, điểm P có li độ cực 2 Sóng dừng trên dây có tần số f = 20Hz và truyền đi với tốc độ 1,6m/s. Gọi N là vị trí của một nút sóng ; C và D là hai vị trí cân bằng của hai phần tử trên dây cách N lần lượt là 9 cm và 32/3 cm và ở hai bên của N. Tại thời điểm t1 li độ của phần tử tại điểm D là \\sqrt{3}\ cm. Xác định li độ của phần tử tại điểm C vào thời điểm t2 = t1 + 9/40 s A. \\sqrt{2}\cm B. \\sqrt{3}\cm C.\\sqrt{2}\ cm D. \\sqrt{3}\cmCâu 3 Một dây đàn hồi AB đầu A được rung nhờ một dụng cụ để tạo thành sóng dừng trên dây, biết Phương trình dao động tại đầu A là uA= acos100πt. Quan sát sóng dừng trên sợi dây ta thấy trên dây có những điểm không phải là điểm bụng dao động với biên độ b b¹0 cách đều nhau và cách nhau khoảng 1m. Giá trị của b và tốc truyền sóng trên sợi dây lần lượt làA. a; v = 200m/s. B. a\\sqrt{3}\; v =150m/ a\\sqrt{2}\; v = 300m/s. D. a\\sqrt{2}\; v =100m/ 4 M, N, P là 3 điểm liên tiếp nhau trên một sợi dây mang sóng dừng có cùng biên độ 4cm, dao động tại P ngược pha với dao động tại M. MN = 2NP = 20cm. Cứ sau khoảng thời gian ngắn nhất là 0,04s sợi dây lại có dạng một đoạn thẳng. Tính tốc độ dao động tại điểm bụng khi sợi dây có dạng một đoạn thẳng, cho π= A. 6,28m/s B. 62,8cm/s C. 125,7cm/s D. 3,14m/sCâu 5 Thí nghiệm sóng dừng trên một sợi dây có hai đầu cố định và chiều dài 36cm , người ta thấy có 6 điểm trên dây dao động với biên độ cực đại. Khoảng thời gian ngắn nhất giữa hai lần dây duỗi thẳng là 0,25s. Khoảng cách từ bụng sóng đến điểm gần nó nhất có biên độ bằng nửa biên độ của bụng sóng làA. 4cmB. 2cm C. 3cm D. 1cmCâu 6 Sóng dừng tạo trên một sợi dây đàn hồi có chiều dài ta thấy trên dây có những điểm dao động cách nhau l1 thì dao động với biên độ 4 cm, người ta lại thấy những điểm cứ cách nhau một khoảng l2 l2 > l1 thì các điểm đó có cùng biên độ a. Giá trị của a là C. 2\\sqrt{2}\cm Tất cả nội dung bài viết. Các em hãy xem thêm và tải file chi tiết dưới đây Tải về Luyện Bài tập trắc nghiệm môn Vật lý lớp 12 - Xem ngay Bài viết hôm nay sẽ tóm tắt lý thuyết và công thức sóng dừng đầy đủ và ngắn gọn giúp bạn đọc dễ dàng ôn tập và ghi dung chính Show I. Sóng dừng1. Sóng dừng là gì?2. Ứng dụng của sóng dừng3. Các tính chất của sóng Điều kiện để xảy ra hiện tượng sóng dừng trên dây5. Phương trình sóng dừngII. Luyện tậpVideo liên quan I. Sóng dừng1. Sóng dừng là gì?Sóng dừng chính là kết quả giao thoa của sóng tới và sóng phản phản xạ và sóng tới nếu truyền theo cùng một phương thì có thể giao thoa với nhau và tạo ra một hệ sóng dừngTrong sóng dừng luôn có một điểm đứng yên gọi là nút và một số điểm luôn luôn dao động với biên độ cực đại gọi là Ứng dụng của sóng dừngĐo bước sóngĐo tốc độ truyền sóng3. Các tính chất của sóng sóng là những điểm dao động với biên độ cực tiểuBụng sóng là những điểm dao động với biên độ cực đạiKhoảng cách giữa hai nút sóng hay hai bụng sóng liên tiếp là λ/2Khoảng cách giữa hai nút sóng hay hai bụng sóng bất kì là kλ/2Khoảng cách giữa bụng sóng và nút sóng liên tiếp là λ/4Khoảng cách giữa một bụng và một nút bất kì là kλ/2+λ/4Tốc độ truyền sóng v=λf=λ/TTần số dao độngTa cól=kλ/2f=kv/2lfmin=v/2l Tần số nhỏ nhất để xuất hiện sóng dừng trên sợi dây có 2 đầu cố địnhKhi có 2 tần số liên tiếp tạo ra được sóng dừng mà bài yêu cầu tìm fminTa cóf1=fmin=v/2lf2=2f1=2v/2lf3=3f1=3v/2l=>f1=f3f2Vậy fmin=fn+1 fnGọi a là biên độ dao động của nguồn thì biên độ dao động của bụng là 2a, bề rộng của bụng sóng là 4a4. Điều kiện để xảy ra hiện tượng sóng dừng trên dâya Trường hợp hai đầu là nút sóng hai đầu cố địnhl=kλ/2 k là số tự nhiên lớn hơn 0Số bụng sóng = số bó sóng = kSố nút sóng = k+1b Trường hợp một đầu là nút sóng còn một đầu là bụng sóng một đầu cố định, một đầu tự dol=2k+1λ/4 k là số tự nhiên lớn hơn 0Số bó sóng = kSố bụng sóng = số nút sóng = k+1Tần sốTa có l=kλ/2 + λ/4 l=λk/2+1/4l=v/f*k/2+1/4=>f=v/l*k/2+1/4=>f=2k+1*v/4lfmin=v/4lKhi có 2 tần số liên tiếp tạo ra được sóng dừng mà bài yêu cầu tìm fminf1=fmin=v/4lf2=3f1=3v/4lf3=5f1=5v/4l=> f1=fmin=f3-f2/2Chú ý Nếu đầu nào gắn với cần rung hoặc âm thoa thì đầu đấy là nútNếu treo lơ lửng hoặc thả tự do thì đầu đấy là bụng sóng5. Phương trình sóng dừngGọi hai đầu sóng lần lượt là A và Trường hợp cả đầu A và đầu B cố địnhTa có phương trình sóng dừng sauPhương trình sóng tới và sóng phản xạ tại B lần lượt làPhương trình sóng dừng tại điểm M cách B một khoảng dBiên độ dao động của phần tử tại Mb Đầu A cố định, đầu B tự doPhương trình sóng tới và sóng phản xạ tại BPhương trình sóng dừng tại điểm M cách B một khoảng dBiên độ dao động của phần tử tại điểm MTrên đây là tất tần tật các lý thuyết và công thức sóng dừng liên quan đến chương trình vật lý 12 cơ bản. Phần tiếp theo chúng ta sẽ có những câu hỏi trắc nghiệm để củng cố kiến thứcII. Luyện tậpCâu 1 Trên dây có sóng dừng với bước sóng , khoảng cách giữa hai nút liên tiếp làA. λ/2B. 2λC. λ/4D. λĐáp án 2 Trên một sợi dây có chiều dài L, hai đầu cố định, đang có sóng dừng. Trên dây có một bụng sóng, biết vận tốc truyền sóng trên dây là v không đổi, tần số của sóng làA. v/LB. v/2LC. 2v/LD. v/4LĐáp án Ta có f=kv/2lMà k=1 => Chọn BCâu 3 Trên một sợi dây đàn hồi dài 1,8m, hai đầu cố định đang có sóng dừng với 6 bụng sóng. Biết sóng truyền trên dây có tần số 100Hz. Tốc độ truyền sóng trên dây làA. 20m/sB. 600m/sC. 60m/sD. 10m/sĐáp án Ta có k=6=>L=6*λ/2=1,8m=>λ=0,6mv=λf=60m/s=> Chọn CCâu 4 Một sợi dây AB căng ngang có chiều dài 1m. Đầu A cố định, đầu B gắn với một nhánh của âm thoa dao động điều hòa với tần số 20hz. Trên dây AB có một sóng dừng ổn định với 4 bụng sóng. B được coi là nút sóng, tốc độ truyền sóng trên dây làA. 50m/sB. 20m/sC. 10m/sD. 15m/sĐáp án CCâu 5 Quan sát sóng dừng trên sợi dây AB, đầu A dao động điều hòa với tần số 22Hz theo phương vuông góc với sợi dây có 6 nút. Nếu đầu B cố định và coi tốc độ truyền sóng trên dây như cũ, để vẫn có 6 nút thì tần số dao động của đầu A phải bằngA. 25HzB. 23HzĐáp án CXem thêmBài tập giao thoa sóng cơ hay và có lời giảiCác dạng bài tập sóng cơ và cách giải nhanh

khoảng cách giữa 2 bụng sóng liên tiếp